مناظر الانشاء کتابی است که در قرن نهم هجری، به وسیله خواجه عمادالدین محمود گاوان در باب ترسل و انشاء و به منظور تعلیم شیوه های کتابت و نگارش با زبانی ساده و به دور از ابهام و تعقید نگاشته شده است.نسخه تصحیح شده این اثر در سال 1388 در 308 صفحه، توسط فرهنگستان زبان و ادب پارسی چاپ شده است. شرح این اثر را نالی شاعر کرد زبان، به رشته تحریر درآورده که هم اکنون در کتابخانه دانشگاه استانبول نگهداری می شود. در این مقال به بررسی ویژگی های این نسخه پرداخته شده و صورت آن شامل: نام مولف و شارح، فصل بندی، سبک نگارش، حاشیه نویسی، تاریخ کتابت و شرح، آغاز و انجام و تعداد صفحات و سطور، مورد بررسی قرار می گیرد. در باب محتوا نیز با نگاهی گذرا به مباحث بلاغت و ترسل، از اختلافات این نسخه با نسخه تصحیح شده مناظر الانشاء سخن رانده شده و سپس شیوه نگارش آن آورده می شود. اعلامی که در این نسخه، به شعر آنان اشاره شده و اسامی آنان را شارح ذکر نموده است، از مواردی است که از نظر خواهد گذشت و بدان اشارت می رود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقاله ی حاضر به بررسی یکی از درخشان ترین گلچین های تولیدشده برای اسکندر بن عمر شیخ، شاهزاده ی تیموری می پردازد. این گلچین که در سه بخش در موزه ی کالوست گلبنکیان در لیسبون، کتابخانه ی دانشگاه استانبول و مؤسسه ی تاریخ پزشکی ولکام در لندن نگهداری می شود، دربردارنده ی متون منظوم و منثوری است که توسط علما و فضلای دربار اسکندر گردآوری و حتی گاهی تألیف شده است. این مقاله بر اساس محتوا، دست خط ها، اندازه های اوراق و صفحه آرایی، شواهدی ارائه می دهد که سه نسخه ی مذکور در اصل متعلق به یک گلچین دو جلدی بوده است. نسخه های دانشگاه استانبول و مؤسسه ی ولکام ما را در فهم بهتر سبک و کارکرد نقاشی ها و تذهیب های نسخه ی آب دیده و مرمت شده ی لیسبون یاری می کنند. در روند تولید این گلچین که یکی از نسخه های بسیار مهم دوره ی تیموری است، هنرمندانی مشارکت داشته اند که پیش تر برای سلطان احمد جلایر در بغداد و تبریز کار کرده اند و بعدها تأثیر قابل توجهی بر هنر کتاب آرایی در هرات داشته اند.

اسیری از جمله شاعران توانمند سده دهم هجری و از شاعران دربار عثمانی است که علیرغم خلاقیتّها و ذوق شعریش تقریباً گمنام مانده است. اسیری به تقلید از نظامی، خمسه ای سروده که پنجمین مثنوی وی منظومه «وامق و عذرا» بر وزن و بحر خسرو و شیرین نظامی، در شرح عشق وامق، پسر قاآن، شاه ساسانی به عذرا دختر فغفور چین است که تاکنون به چاپ نرسیده است. نسخه منحصر به فرد این منظومه به شماره 4141 درکتابخانه فاتح استانبول نگهداری میشود. نگارنده در این پژوهش برآن است تا با بهره جستن از ابیات منظومه، ضمن معرفی شخصیت اسیری به بررسی و تحلیل عناصر و مؤلفّه های سبکی تشکیل دهنده این مثنوی بپردازد. بررسیهای به عمل آمده حاکی از آنست که اسیری شاعری تواناست و اشعارش سرشار از انواع صورخیال و ترکیب سازیهای فراوان است. توجه به لغات و مضامین عامیانه، اصطلاحات علمی و اشارات قرآنی و داستانی دراین منظومه مشهود است. هدف از این پژوهش، پاسخ به این دو پرسش اصلی است: 1. اسیری کیست و خلاّقیتها و نوآوریهای وی در حوزه ادبی و فرهنگی چگونه است؟ 2. آیا اسیری سبک مستقلی داشته یا خیر و تأثیر پذیری وی از شاعران گذشته تا چه اندازه است؟

هدف این مقاله بررسی عملکرد رسانه ایست که در پی جنبشی مهاجرتی در استانبول شکل گرفت و چهارده سال دوام آورد. تحلیل محتوایی شماره های دو سال نخست این رسانه که «شمس» نام دارد، حاکی از این است که گردانندگان آن تمایلات مشروطه خواهانه داشته اند و برای استقرار مجدد و احیا مشروطه تلاش می کرده اند.

آموزش معماری از جمله موضوعات کلیدی در شکل‌دهی به آینده این حرفه به شمار می‌رود. معماری سنتی ایران، با تأکید بر ارزش‌های پایدار، همواره از جایگاهی ویژه برخوردار بوده است. اما در عصر حاضر، با بروز دوگانگی میان سنت و مدرنیته، دچار چالش‌هایی شده است. آموزش معماری امروز ما که شاکله سنتی خود را کنار گذاشته، ولی به عقیده و ارزش‌های همیشگی خود متعهد مانده است باید هر سه مولفه مهارت، دانش و حکمت را همراه داشته باشد .در این میان، نقش اساتید در نظام آموزشی جایگاهی بی‌بدیل دارد، چراکه آنان اساسی‌ترین عامل در بازآفرینی فرآیند تعلیم و تربیت محسوب می‌شوند. این پژوهش، ضمن بررسی ادبیات موضوع، دسته‌بندی‌هایی از آموزش معماری را مرور کرده و به تحلیل روش‌های آموزشی در سه ساختار نظری (سنتی، معاصر و مطلوب) می‌پردازد. در پایان، مدلی مفهومی برای آموزش مطلوب معماری ارائه می‌گردد. پژوهش مورد نظر یک پژوهش توصیفی-تحلیلی بر اساس مشاهدات میدانی، مطالعات کتابخانه‌ای و  بررسی نمونه موردی به صورت جمع‌آوری داده از طریق 194پرسش‌نامه از دانشجویان  دو کشور ایران، ترکیه می‌باشد. که با بررسی نقاط قوت و ضعف آن‌ها، ایده و راهکار مناسب طراحی ارائه شده است.  پژوهش مورد نظر از حیث هدف، کاربردی و بر حسب نحوه‌ی گردآوری داده‌ها تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌باشد. داده‌ها نشان می‌دهد بین میانگین عملکرد نقش جایگاه استاد در زندگی دانشجویان در دانشگاه‌های منتخب ایران و گلیشیم استانبول ترکیه تفاوت معنادار وجود دارد.

با توجه به رسالت اصلی کتابخانه ها در بر آوردن نیازهای اطلاعاتی کاربران، امروزه مدل های جدیدی برای طراحی کتابخانه ها در نظر گرفته می شود که در این میان، کتابخانه های دیجیتال جایگاه ویژه ای را در محیط مجازی اینترنت به خود اختصاص داده اند این کتابخانه ها با داشتن قابلیت های بیشتر و پیشرفته تر برای مدیریت اطلاعات، از دیگر منابع اطلاعاتی اینترنتی متمایز شده اند.تحقیق حاضر در خصوص امکان سنجی ایجاد کتابخانه دیجیتال در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی است. روش پژوهش پیمایشی و برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده شده است که پرسشنامه «الف» به منظور سنجش وضعیت مهارت نیروی انسانی، منابع، تجهیزات و بودجه کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی است و پرسشنامه «ب» جهت بررسی امکانات مخابراتی دانشگاه علامه می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد با وجود مشکلاتی که در تهیه بودجه و در مواردی ضعف امکانات و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی وجود دارد ایجاد کتابخانه دیجیتال عملی می باشد و در این زمینه اقداماتی در کتابخانه ها صورت گرفته است. از جمله این موارد می توان به اشتراک مجلات لاتین به صورت اینترنتی و on line و تهیه پایان نامه در قالب CD اشاره نمود. و امکانات مخابراتی دانشگاه نیز در حد متوسط ارزیابی شده است.

هدف از تحقیق حاضر ارزیابی مجموعه کتابخانه های دانشگاه شیراز بر اساس "استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران" است که کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تهیه کرده است. در این بررسی که از روش پیمایشی کتابخانه ای استفاده شده است. وضعیت موجود مجموعه کتابخانه های دانشگاه شیراز (مشتمل بر 8 کتابخانه) در پائیز 1377 با توجه به عوامل تعیین کننده مجموعه استاندارد مانند: برنامه های آموزشی و پژوهشی، تعداد جامعه استفاده کننده اعم از اعضای هیات علمی و دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی، تعداد رشته های تحصیلی و ... مورد ارزیابی قرار گرفته است و نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بجز نشریات ادواری، مجموعه تمامی کتابخانه های این دانشگاه زیر سطح استاندارد است. ارقام نشان می دهد که در اکثر کتابخانه های این دانشگاه به رشد مجموعه مواد غیر چاپی به اندازه موارد چاپی توجه نشده است. در مورد نشریات ادواری نتایج حاصل نشان می دهد که بجز کتابخانه دانشکده حقوق و دانشکده صنعت الکترونیک که تعداد نشریات موجود آنها زیر استاندارد است، تعداد نشریات ادواری سایر کتابخانه های بالای استاندارد است و وضعیت نسبتا مطلوبی دارند. در پایان این مقاله پیشنهاداتی جهت بهبود مجموعه سازی در کتابخانه ها ارائه گردیده است.

هدف: پژوهش حاضر به ارزیابی تطبیقی میزان سرمایه اجتماعی کتابخانه های دانشگاه تهران و دانشگاه شریف می پردازد.روش: این پژوهش به روش پیمایشی - تحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کتابداران کتابخانه های دانشکده ای و مرکزی دانشگاه شریف و کتابداران کتابخانه مرکزی و کتابخانه های دانشکده های علوم پایه، فنی، مدیریت و اقتصاد دانشگاه تهران است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم، نمونه ای به تعداد 110 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است.یافته ها: میانگین نمره های سرمایه اجتماعی در کتابخانه های دانشگاه تهران (با 3.28 درصد) نسبت به کتابخانه های دانشگاه شریف (با 3.20 درصد) بیشتر است. اما تفاوت میزان سرمایه اجتماعی بین کتابداران کتابخانه های دو دانشگاه در حد معناداری نبوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان سرمایه اجتماعی کتابداران کتابخانه های دانشگاه تهران و دانشگاه شریف در سطح به نسبت مطلوب قرار دارد. همچنین میان متغیرهای جمعیت شناختی با میزان سرمایه اجتماعی کتابداران تفاوت معناداری وجود ندارد. با توجه به تاثیر سرمایه اجتماعی بر بهبود عملکرد کتابخانه ها، توصیه می شود که مدیران کتابخانه های دانشگاهی برای سرمایه گذاری بیشتر در مورد ارزش ها و اهداف مشترک، اعتماد و روابط شبکه ای به عنوان عناصر اصلی سرمایه اجتماعی در کتابخانه ها اقداماتی انجام دهند.اصالت / ارزش: با توجه به نقش و اهمیت دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف در پیشبرد اهداف علمی کشور، شناسایی میزان سرمایه اجتماعی در بین کتابداران کتابخانه های دانشگاه های مذکور مدیران را در شناخت مفهوم، اهمیت و بهبود سرمایه اجتماعی در سازمان کتابخانه ها یاری می دهد که چنین پژوهشی تاکنون انجام نگرفته است.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی دانشگاه به مثابه سازمان یاددهنده با استفاده از روش فراترکیب می­باشد. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه منابع مرتبط با سازمان یادهنده طی سال­های 2000 تا 2020 به تعداد 124 منبع بود که  تعداد 68 منبع براساس چکیده انتخاب شد. سپس 44 منبع براساس محتوا گزینش شد که در نهایت 21 منبع به عنوان منابع نهایی، به روش تحلیل تم مورد بررسی  قرار گرفت. برای انخاب مقالات از کلید واژه­های سازمان یاددهنده، سازمان یادگیرنده و دانشگاه یاددهنده و از کلید واژ­های انگلیسی Teaching organization، learning organization و University Teaching در پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ها، پژوهشکده ها و سایت­هایی همچون جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مگیران، مقالات علمی همایش­های کشور، پایگاه نشریات کشور، ایران داک، سیویلیکا، علم نت و پایگاه های استنادی و اطلاعاتی معتبر خارجی شامل Science Direct، Google Scholar،Scopus،Springer، IEEE مورد جستجو قرار گرفت. منابع انتخاب شده با استفاده از نرم افزار maxqda 2020  مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند که تعداد  216 کد اولیه حاصل شد. بعد از پالایش و دسته بندی مجدد کدهای اولیه توسط تیم پژوهش 56 مقوله محوری بدست آمد که در2 مولفه اصلی درون سازمانی شامل عوامل فردی، مدیریتی، ساختاری و زیر ساختی و عوامل برون سازمانی شامل عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تکنولوژیکی و اطلاعاتی و عوامل محیطی و اجتماعی و برون سازمانی تقسیم بندی شدند. با توجه به نتایج، دانشگاه یاددهنده بایستی بر پایه اصول بنیادین  بنا شود که زیربنا و شالوده ی سازمان یاددهنده را شکل می دهند. نتیجه تاثیر عوامل دورن­سازمانی و برون سازمانی بر سازمان یاددهنده خلق دانش و تحقیق و توسعه دانش جدید در سازمان می باشد که در نتیجه تعامل این پیامد ها تسهیم دانش در سازمان اتفاق می­افتد.